ماء معین

ادب لباس زيبايي است كه در تن آدمي جلوه‌گري مي‌كند و حد و اندازه‌ي هر چيز را بر او مشخص مي‌سازد. با اينكه ادب ظرافت عمل است كه از ابتداي آفرينش همراه خلقت بوده است و در زمان رسول خدا (ص) اين واژه بار معنايي گرفت و در فرهنگ ما بسيار به كار رفت؛ اما كمبود آن در محيط‌هاي مختلف قابل ملاحظه است.

 در رابطه با اهميت ادب مي‌توان به سورة حجرات، آيه 4 رجوع كرد كه در اين آيه رعايت ادب و نگاهداشتن حرمت افراد در روابط اجتماعي، نشانه خردمندي دانسته شده است پس در اهميت ادب همين بس كه قرآن كريم شخص بي‌ادب را بي‌عقل معرفي كرده و اينگونه مي‌فرمايد:
«اِنَّ الذينَ يُنَادُونَكَ مِنْ وراءِ الحُجراتِ أَكْثَرُهُمْ لايَعْقِلونَ»
آنهايي كه از سوي حجره‌ها ندايت مي‌دهند بيشتر بي‌خردانند.

1) ادب وعقل:

ـامام علي (عليه‌السلام): «…. ولاتكونَنَّ ممن لاتَنْفَعُهُ العظة الا اذا بالغْتَ في ايلامه، فانّ العاقلَ يَتَّعظِ بالادب، و البهائم الا تَتَّعِظُ الا بالضّرب.
و بايد از كساني نباشي كه پند دادن به آنها سود نرساند مگر هنگامي كه به آزردن و رنجاندنشان بكوشي زيرا خردمند (عاقل) به ادب و ياد دادن پند مي‌آموزد، و چهارپايان پيروي نمي‌كنند مگر به كتك.»
2ـ ابوهاشم گويد: خدمت حضرت رضا (عليه السلام) بودم و از عقل و ادب گفتگو مي‌كرديم حضرت فرمود: اي ابوهاشم عقل موهبت خدا است و ادب با رنج و سختي بدست مي‌آيد پس كسي كه در كسب ادب زحمت بكشد، آن را بدست آرد و كسي كه در كسب عقل رنج برد، بر ناداني خويش افزايد.
3ـ امام علي (ع): « العقول مواهبُ و الاداب مكاسب»
عقل‌هاي مردم بخشش‌هاي الهي است و با سعي و كوشش بدست نمي‌آيد، ادب و اخلاق است كه مردم مي‌توانند از راه سعي و مجاهده بدست آورند.»

4ـ امام علي (ع) مي‌فرمايند: « لاعقل لمن لا ادب له»
اين روايات به بيان رابطه مستقيم ميان عقل و ادب پرداخته و به اين مطلب اشاره دارند كه آنكس ادب ندارد و بي‌ادب است، عقل ندارد.
2)ادب و ارث:
در روايات، بهترين ارثي كه براي فرزندان مي‌توان گذاشت؛ ادب برشمرده شده و اينگونه بيان مي‌دارند:
1ـ امام علي (ع) مي‌فرمايند: «ما نحن والدُ ولداً نحلاً افضل من ادب حسن»
«بخشش و تفضل هيچ پدري به فرزندش بهتر از عطيه ادب و تربيت پسنديده نيست»
2ـ عن ابي‌عبدالله (عليه السلام): «انّ خير ما ورّث الابادء لابنائهم الادب لاالمال»
امام صادق(ع):‌«بهترين ارثي كه پدران براي فرزندان خود باقي مي‌گذارند ادب و تربيت صحيح است نه ثروت و مال»
3ـ امام علي (ع) «… لاميراث كالادب….»
«هيچ ميراثي مانند ادب و آراستگي نيست (زيرا آراستگي شخص را محبوب مي‌سازد)…»                                                                    

منبع:

  http://www.haghani.hawzahqom.ir

  
…